FATİH DEVLET HASTANESİ

40 SRG01 Radyasyon güvenliği komitesi kurulmalı ve sorumlulukları tanımlanmalıdır.

Rehberlik;
Komite kurulması zorunluluğu bulunmayan hastanelerde radyasyon güvenliği sorumlusu ve sorumlulukları tanımlanır.

SRG01.01 
Radyasyon güvenliği komitesinin asgari sorumluluk alanları şunlardır:
   o Denetimli ve gözetimli alanların belirlenmesi
   o Hasta, hasta yakını, çalışanlar ve toplumun radyasyonun zararlı etkilerinden korunmasına yönelik gerekli tedbirlerin alınması
   o Çevresel radyasyon ölçümleri
   o Radyasyon cihazları ya da kaynaklarının bakım ve kalibrasyonu 
   o Radyasyon kaynakları ile ilgili kazalar ve acil durumlar
   o Tespit edilen uygunsuzluklar ile gerekli iyileştirme faaliyetlerinin üst yönetime raporlanması ve izlenmesi 

30 SRG02  Radyasyon güvenliği kapsamında ele alınması gereken alanlar belirlenmelidir.

Rehberlik;
Hastanelerde radyasyon güvenliği kapsamında ele alınması gereken ünitelerden bazıları aşağıda yer almaktadır:
   o Nükleer tıp üniteleri
   o Radyoterapi üniteleri
   o Radyoloji üniteleri
   o Anjiyografi ünitesi
   o Skopi cihazının kullanıldığı ameliyathaneler
   o Diş röntgen üniteleri
   o ESWL (taş kırma) üniteleri
   o ERCP ünitesi
   o HSG (Histerosalfingografi)

SRG02.01 
Radyasyon alanları tanımlanarak radyasyon düzeylerine göre denetimli ve gözetimli alan olarak sınıflandırılmalıdır. 

Rehberlik:
   o İlgili alanda radyasyon ölçümü yapılarak elde edilen sonuca göre alan tanımlaması yapılabilir.
   o Alan tanımlaması yapılırken özellik arz eden durumlarda sabit bir tanımlama yerine değişken bir tanımlama kullanılabilir.
örneğin; Skopi cihazının kullanıldığı ameliyathaneler cihaz kullanıldığı zamanlarda denetimli alan olarak kabul edilebilirken, cihazın kullanılmadığı zamanlarda radyasyon alanı olarak nitelendirilmeyebilir.

SRG02.02 
Denetimli alanlara giriş ve çıkışlar kontrollü olmalıdır. 

SRG02.03 
Gözetimli alanlarda ortam radyasyon seviyelerini takip etmek amacıyla düzenli aralıklarla radyasyon ölçümleri yapılmalı ve kayıtları tutulmalıdır.

SRG02.04 
Radyasyon alanlarında gerekli güvenlik tedbirleri alınmalıdır.

50 SRG03 ÇEKİRDEK Radyasyon yayan cihazların bulunduğu alanlara yönelik düzenleme yapılmalıdır.

SRG03.01
Radyasyon yayan cihazların bulunduğu alanlara yönelik yetkili kurum ya da kuruluşlarca oluşturulmuş lisans belgesi bulunmalıdır.

SRG03.02
Radyasyon uygulamaları yapılırken görüntüleme ünitesinin kapıları kapalı tutulmalıdır.

SRG03.03
Radyasyon alanlarında hasta ve çalışanları uyarmaya yönelik araçlar (radyasyon uyarı işaretleri, ışıklı levha vb.) kullanılmalıdır. 

SRG03.04
Radyasyon alanlarında uygun havalandırma koşulları sağlanmalıdır.

SRG03.05
Bekleme salonları radyasyon alanlarının dışında bulunmalı, tetkik yapılacak hastaların denetimli alana geçişinin kontrollü bir şekilde yapılmasına yönelik düzenleme bulunmalıdır.

SRG03.06
Skopi kullanılan ameliyathanelerde radyasyon güvenliğini sağlamaya yönelik gerekli tedbirler alınmalıdır.
   o Skopi cihazı bulunan ameliyathanelerde, cihazın aktif kullanıldığı süreçte çalışanları uyarmaya yönelik, kurum tarafından belirlenen bir işaret veya tanımlama kullanılmalıdır.

40 SRG04  Girişimsel veya kontrast madde kullanılarak yapılan görüntüleme işlemlerinin, yapıldığı alanlara yönelik düzenleme bulunmalıdır.

SRG04.01
Girişimsel veya kontrast madde kullanılarak yapılan görüntüleme işlemi sonrası hastanın istirahat edebilmesi, gerekirse izlenebilmesine yönelik alanlar düzenlenmelidir.

SRG04.02
Girişimsel veya kontrast madde kullanılarak yapılan görüntüleme işlemi uygulayan sağlık personeli KPR (Kardio Pulmoner Resüsitasyon) ve allerjik reaksiyonlar ile ilgili eğitim almış olmalıdır.

SRG04.03

Girişimsel veya kontrast madde kullanılarak yapılan görüntüleme alanlarında, kolay ulaşılabilir şekilde acil müdahale seti bulunmalıdır.

(Bkz: Hasta Bakımı Bölümü)

40 SRG05  Yüksek manyetik alanlara yönelik düzenleme bulunmalıdır.

SRG05.01
Yüksek manyetik alanlara yönelik kurallar asgari aşağıdaki hususları içerecek şekilde tanımlanmalıdır:
   o Vücudunda MRG ile uyumlu olmayan kalp pili, metalik kalp kapağı, stent, kohlear implant, elektrikli infüzyon pompası gibi maddeler bulunan hasta, hasta yakını ve çalışanlar MRG odasına alınmamalıdır.
   o MRG odasına girişlerde hasta üzerinde ya da yanında bozuk para, metal cihaz, eşya gibi maddeler bulunmamalıdır.
   o MRG odasında MRG ile uyumlu olmayan oksijen tüpü, defibrilatör, monitör, sedye gibi araçlar bulunmamalıdır.

SRG05.02
Yüksek manyetik alanlara giriş kuralları konusunda hastane personeline eğitim verilmelidir.
   o Temizlik ve hasta taşıma işlerinde çalışan personel de eğitime dahil edilmelidir.

SRG05.03
Hastaların MRG çekimleri sırasında gürültüden rahatsız olmalarını engellemeye yönelik düzenleme yapılmalıdır.

30 SRG06  Görüntüleme işlemleri sırasında hastaların konfor ve mahremiyetinin sağlanmasına yönelik düzenlemeler yapılmalıdır.

SRG06.01
Hastalara ait hazırlanma odası ya da kabini bulunmalıdır.

SRG06.02
Hastalara ait değerli eşyaların korunmasına yönelik düzenleme bulunmalıdır.

SRG06.03
Hastaların kullanımına uygun temiz örtü, önlük gibi malzeme bulunmalıdır.

SRG06.04
Hastaların görüntüleme alanına tek tek alınmaları sağlanmalıdır.

50 SRG07 ÇEKİRDEK Radyolojik işlemlere ait çekim protokolleri hazırlanmalıdır.

SRG07.01
Çekim protokollerinde, işlemin türüne göre, hasta kilosu, yaşı vb. değişkenler dikkate alınarak radyasyon dozu, çekim süresi, görüntü açısı gibi parametreler belirlenmelidir.  

SRG07.02
Çalışanlara çekim protokolleri ile ilgili eğitim verilmelidir.
   o Çekim protokolünü otomatik belirleyen cihazların varlığı durumunda da kullanıcılara, çekim protokollerinin amacı, önemi, temel prensipleri, kullanılan cihazın teknik özellikleri ve dikkat edilmesi gereken hususlar hakkında eğitim verilmelidir.

30 SRG08   Hasta ve hasta yakınının, özellikli radyolojik tetkik ve girişimler ile ilgili bilgilendirilmesine yönelik kurallar tanımlanmalıdır.

SRG08.01
Hasta ve hasta yakınının, özellikli radyolojik tetkik ve girişimler öncesi ve sonrası süreçleri kapsayacak şekilde bilgilendirilmesine yönelik kurallar tanımlanmalıdır.

SRG08.02
Hazırlık gerektiren özellikli radyolojik tetkik ve girişimlere (anjiyografi, ESWL, IVP vb.) yönelik bilgilendirmenin etkin şekilde sağlanabilmesi amacıyla işleme özel bilgilendirici doküman oluşturulmalıdır.

50 SRG09 ÇEKİRDEK Hasta ve yakınlarının radyasyondan korunmasına yönelik tedbirler alınmalıdır.

SRG09.01
Hastalar ve yakınları için radyasyon koruyucular kullanılmalıdır.
   o Hastalar ve yakınları için radyasyon koruyucularının kullanımına yönelik kurallar belirlenmelidir.
   o Hasta profiline göre farklı ebatlarda radyasyon koruyucular (radyasyon koruyucu önlük, tiroit koruyucu, gonad koruyucu, kurşun eşdeğerli gözlük gibi) bulunmalıdır. 

SRG09.02
Hasta yakınları gerekmedikçe görüntüleme alanına alınmamalı, alınması durumunda koruyucu donanım kullanımı sağlanmalıdır.

SRG09.03
Radyasyon koruyucularının kontrollerine yönelik süreç tanımlanmalıdır.
   o Radyasyon koruyuculara yönelik kontrollerin hangi yöntemle, kim tarafından ve asgari hangi dozda yapılacağı belirlenmelidir.
   o Radyasyon koruyucularının kontrolleri en az yılda bir kez ve gerektiğinde yapılmalı, kontrol sonuçları radyoloji uzmanı tarafından onaylanmalıdır.
   o Rutin dışı kontrollerin hangi durumlarda yapılması gerektiği belirlenmelidir.

SRG09.04
Doğru hastaya doğru işlemin (doğru ilaç ve doz, doğru malzeme, doğru yöntem vb.) uygulanmasına yönelik gerekli tedbirler alınmalıdır.

SRG09.05
Gebe ve gebelik potansiyeli olan hastalara yönelik dikkat edilmesi gereken kurallar belirlenmelidir.
   o Gebe ve gebelik şüphesi olanlar için tıbbi ışınlama yapılması zorunlu ise radyasyon güvenliği konusunda bilgilendirilmeli ve koruyucu tedbirler alınmalıdır.
   o Gebe ve gebelik şüphesine yönelik sorgulamalar istem sürecinde ve uygulama sürecinde olmak üzere ayrı ayrı yapılmalıdır.

SRG09.06
Çocuk hastalara yönelik çekimlerde dikkat edilmesi gereken hususlar belirlenmeli, maruziyeti azaltmaya yönelik tedbirler alınmalı ve çekim tekrarları en aza indirilmelidir.

50 SRG10 ÇEKİRDEK Radyasyon yayan cihazlar ile yapılan girişimsel işlemlerde hastanın aktif olarak radyasyon aldığı süre izlenmelidir.

SRG10.01
Hastanın aktif olarak radyasyon aldığı süre kaydedilmelidir.

SRG10.02
İşlem bazında maruziyet sürelerine yönelik hedef değerler belirlenmeli ve dönemsel olarak izlenmelidir. 

SRG10.03
Ortalama süre hedef değerin üzerinde ise gerekli iyileştirme çalışmaları yapılmalıdır.

50 SRG11 ÇEKİRDEK Çalışanların radyasyondan korunmasına yönelik tedbirler alınmalıdır.

SRG11.01
Çalışanların koruyucu donanım kullanması sağlanmalıdır.
   o Çalışanların ihtiyaçları çerçevesinde, farklı ebatlarda radyasyon koruyucular bulunmalıdır. 

SRG11.02
Denetimli alanlarda çalışan kişiler ile yıllık tüm vücut dozu 6 mSv’in üzerinde olma olasılığı olan kişiler (skopi cihazı çalışırken ameliyathanede bulunan kişiler gibi) için elektronik dozimetre kullanılmalı, giriş çıkış zamanları ve bu süre içerisinde kullandıkları dozimetre sonuçları kayıt altına alınmalıdır. 
   o Dozimetreler kullanan kişinin ismine kayıtlı olmalıdır.
   o Çalışanların dozimetre takipleri yapılmalıdır. Her çalışan için;
      •  Her dozimetre takip dönemi sonundaki radyasyon dozu kayıt altına alınmalıdır.
      • Yıllık toplam radyasyon dozu hesaplanmalıdır.
     •  Radyasyon dozları dönemsel ve yıllık olarak yasal sınırlarla kıyaslanmalıdır. 
   o Dozimetre sonuçları değerlendirilerek gerektiğinde iyileştirme çalışmaları yapılmalıdır.

50 SRG12 ÇEKİRDEK   Denetimli alanlar dışında yapılan çekimlerde hasta, hasta yakını ve çalışanların radyasyondan korunmasına yönelik tedbirler alınmalıdır.

40 SRG13  Radyasyon güvenliğini tehlikeye atacak olası kaza durumlarına yönelik müdahale yöntemleri belirlenmelidir.

SRG13.01
Radyasyonla ilgili kaza, yaralanma, bulaş, serpinti durumlarında alınması gereken bölgesel ve kurumsal önlemler ile müdahale yöntemleri ve müdahale ekibi belirlenmelidir.

SRG13.02
Radyasyonla ilgili gerçekleşen kaza, yaralanma, bulaş, serpinti durumları ve müdahale şekli kayıt altına alınmalıdır.

30 SRG14  Radyasyon alanlarında çalışan personele, radyasyon güvenliğinin sağlanmasına yönelik yılda en az bir kez eğitim verilmelidir.

40 SRG15   Radyoaktif kaynakların bulunduğu alanlarda (brakiterapi, kan ışınlama, nükleer tıp gibi) kaynağın güvenliğini sağlamaya ve güvenli kullanımına yönelik gerekli tedbirler alınmalıdır.