Günümüzde her yaştan yarışmalı-yarışmasız spora ve rekreasyonel (eğlence, dinlence amaçlı) fiziksel aktiviteye katılım her geçen gün artmaktadır. Bununla birlikte spora bağlı yaralanmaların sayısı da artış göstermektedir. Bu durum çocuk, genç ve erişkinlerin hem spor yapmalarını engellemekte hem günlük yaşam kalitelerini düşürmekte hatta hayati sağlık sorunlarına yol açmaktadır.
Sporcu Sağlık Muayeneleri
Lisanslı sporcuların lisans muayeneleri, spora yeni başlayacak sporcu adaylarının ve düzenli rekreasyonel (futbol, basketbol,tenis, koşu vb) fiziksel aktivite yapan kişilerin spora katılım öncesi sağlık muayeneleri detaylı yapılmalıdır.
Toplumun en sağlıklı kesimi olarak bilinen sporcularda görülen sporda ani ölümü engellenmenin en iyi ve tek yöntemi spora katılım öncesi detaylı sağlık muayenesi olduğu kabul edilmektedir.
Spora Bağlı Yaralanmalar
Spora bağlı akut ve kronik yaralanmaların önlenmesi, tanısı-tedavisi, gerekiyorsa sportif rehabilitasyonu-spora dönüş çalışmaları spora ve sporcuya özgü yapılmalıdır
Spora bağlı akut yaralanmalar
Kas zorlanması, ezilmesi, bağ burkulması, yırtılması, tendon yaralanmaları, menisküs yaralanmaları, kemik kırıkları, eklem çıkıkları, kıkırdak yaralanmaları vb. yaralanmalardır.
Spora bağlı kronik yaralanmalar
Tekrarlayan-aşırı kullanım yaralanmaları olarak değerlendirilen genelde futbol, basketbol, tenis, yüzme ve atletizm sporu yapanlarda görülen tendinit (aşil, patella, supraspinatus tendiniti vb), bursitler, stres fraktürü (bacak ve ayak vb), kronik eklem instabilitesi (sık ayak bileği burkulmaları, osteitis pubis vb), artrit vb. yaralanmalardır.
Spora bağlı akut ve kronik yaralanmalarda cerrahi tedavi gerekiyorsa cerrahi tedavi öncesi ve sonrası sporcunun takibi, sportif rehabilitasyonu, spora geri dönüş çalışmaları mutlaka uygun bir program île yapılmalıdır.
Sporcu olmayan fakat sağlıklı yaşam (zinde olmak) isteyen kişilerile kronik hastalığı bulunan kişiler(obezite, şeker hastalığı, kalp hastalığı, yüksek tansiyon, yüksek kolesterolemi, solunum hastalıkları, depresyon, kemik erimesi, kireçlenmesi vb) uygun egzersiz yaptıklarında hem yaşam kaliteleri artmakta hem de hastalıkların seyri olumlu yönde seyretmektedir. Kişilerin detaylı sağlık muayenesi yapıldıktan sonra bu amaçla:
- Uygun egzersiz tipi
- Uygun egzersiz şiddeti
- Uygun egzersiz süresi
- Uygun egzersiz sıklığı
belirlenerek egzersiz reçetesi verilmelidir.
Sonuç:
- Sporcu lisans muayeneleri
- Spora katılım öncesi sağlık muayeneleri
- Spora bağlı yaralanması olanlar
- Egzersiz reçetesi isteyen kişiler
Uzman spor hekimleri tarafından değerlendirilmelidir.
Son yıllarda ülkemizde yaygınlaşanve Trabzon Fatih DevletHastanesi bünyesinde açılan Spor Hekimliği Polikliniği hizmete başlamıştır.
Yakın zamanda Fatih Devlet Hastanesinde açılması planlanan Sporcu Sağlığı Ünitesi ile laboratuar koşullarında performans ölçümü (aerobik kapasite, anaerobik güç, kas gücü-devamiılığı) yapılacaktır.
Spora Bağlı yaralanmalarda en iyi tedavi
Aralanma riskini azatmaktır.